Silsile-i Sâdât’ın dokuzuncu halkası olan Hâce Abdülhâlik-ı Gucdüvânî (k.s.) Hazretleri Yûsuf Hemedânî Hazretlerinin dördüncü halîfesi; Hâcegân tabakasının önde geleni, Silsile-i Nakşibendiyye’nin reîsidir.
Buhârâ’ya 50 km. mesafede bulunan Gucdüvân kasabasında doğan Hâce Abdülhâlık Hazretlerinin doğum tarihi hakkında kitaplarda bir kayda ulaşılamamıştır. Babasının ismi Abdülcemîl’dir. İmam Abdülcemîl diye mârûf olan bu zât İmâm Mâlik Hazretlerinin torunlarındandır. Zamanının ileri gelenlerinden olup zâhirî ve bâtınî ilimlerde âlim idi. Malatya’da ikamet eden İmam Abdülcemîl Hazretlerinin zevcesi de Rum hükümdarlarından birinin kızıdır. Rum ve Şam beldelerinde meydana gelen hâdiselerden dolayı, uzak yakın bütün akrabasıyla beraber Mâverâünnehr’e hicret etti. Buhârâ’ya geldi ve Gucdüvân’a yerleşti.
İmam Abdülcemîl Hazretleri ile Hızır Aleyhisselâm arasında mânevî kardeşlik vardı. Müşerref olduğu bir zaman Hızır Aleyhisselâm kendisine bir oğlu olacağını müjdelemiş, ismini de Abdülhâlık koymasını söylemişti. Gucdüvân’a yerleştikten sonra Abdülhâlik-ı Gucdüvânî Hazretleri dünyaya geldi. Gucdüvân’da büyüdü ve ilk ilim tahsilini Buhârâ’da yaptı.
Farz Namazdan Sonra Duâ
Bir gün huzûruna uzaktan bir yolcu geldi.
“Hâce Hazretleri! Bana îmânla âhirete gitmem için duâ buyurunuz. Şeytanın tuzaklarından selametle kurtulalım.” dedi. Hâce Abdülhâlık Hazretleri,
“Allâhü Teâlâ farz namazları edâdan sonra yapılan duâyı kabul edeceğini vaad etti. Sen, farz namazlardan sonra bize duâ et, biz de farz namazlardan sonra sana duâ edelim. Böyle olursa bizim ve sizin hakkınızda duânın kabul olunduğunun eseri zâhir olur. Muvaffakiyet ancak Allâhü Teâlâ’dandır.” buyurdular.
Tarîkat-ı Nakşibendiyye’nin Düsturları
Tarîkat-ı Nakşibendiyye’nin bina edildiği şu sekiz esas onun mukaddes düsturlarındandır:
Hûş Der-Dem, Nazar Ber-Kadem, Sefer Der-Vatan, Halvet Der-Encümen, Yâd-kerd, Bâz-geşt, Nigâh-dâşt, Yâd-dâşt.
Tâife-i aliyyenin düsturlarından olan üç esas daha vardır: Vukûf-ı zamânî, Vukûf-ı adedî, Vukûf-ı kalbî.
Bunların hepsi on bir esastır.
Vefâtı ve Kabr-i Şerifleri
Hâce Abdülhâlik-ı Gucdüvânî Hazretleri, 575 (M. 1180) senesinde Gucdüvân’da âhirete irtihâl ettiler ve buraya defnedildiler.
Vefâtlarına “Mahbûb-ı Nebiyy-i Müctebâ” ibaresi tarih düşürülmüştür. Kabr-i şerîfleri günümüzde Özbekistan’da Buhârâ-Semerkand anayolu üzerindeki Gucdüvân kasabasındadır.