حیات تحصیلی ایشان
سلیمان حلمی قدس سره تحصیلات ابتدایی شان را در سال 1902 میلادی در مکتب رشدیه سلستره به پایان می رساند. در همان سال نیز در مدرسه ساطرلی واقع در سلستره علوم اسلامی عربی را فرا می گیرد. بعد در سال 1907 برای اکمال تحصیل، پدرش به استانبول می فرستد. هنگام فرستادن پدرش به او چنین توصیه می کند:
“فرزندم! علم اصول فقه را خوب یاد بگیری، دینت صحیح و سالم می شود. علم منطق را خوب یاد بگیری، در علم رسوخ پیدا می کنی.”
سلیمان حلمی افندی در مدرسه فاتح واقع در استانبول و به حلقه درس عالم مشهور آن زمان به نام بافرالی احمد حمدی زانوی تلمذ زدند. در این سال ها در نزدیکی مدرسه حافظ احمد پاشا اقامت می کردند. درس های مختلفی را در مدارسی چون، مدرسه فاتح مشهور به (صحن ثمان) بحر سفید، چیفته باش، قورشونلی می خواندند. وقتی که درس های شان به پایان رسید با درجه اولی در سال 1913 از دست احمد حمدی کسب اجازت کردند.
در سال 1914 در قسم عالی دار الخلافة العالیه ثبت نام کرده با امتحان صنف های اول و دوم را پشت سر گذاشته از صنف سوم شروع به تحصیل می کند. از این مدرسه عالی در سال 1916 فارغ می شود. (نام این چهار سال تحصیلی در مدارس فاتح سال 1917 با نام صحن تغییر داده شد.)
در 30 ماه ایلول سال 1916 جهت اخذ دکترا به مدرسة المتخصصین در بخش تفسیر و حدیث ثبت نام می کند. (نام این مدرسه متخصصین در سال 1917 به نام “مدرسه سلیمانیه” تغییر داده شد.)
دو سال اول این مدرسه را با موفقیت به اتمام رساندند. لذا در سال 1918 به او و به بیست نفر از هم صنفی هایش از طرف سلطان محمد وحید الدین خان مقام شیخ الاسلامی تکلیف شده و هم چنان عنوان رئیس المدرسین اعطا می شود. سلیمان افندی در سال 1919 از مدرسه سلیمانیه یعنی مدرسه متخصصین با در جه عالی فارغ می شود.
بعد از فراغت از مدرسه متخصصین با درجه اولی در امتحان مدرسه قضات یعنی فاکولته حقوق کامیاب می شود. این موفقیت را با خوشحال خیلی زیاد طی یک تلگراف به پدر عالیش مژده می دهد که جواب پدر چنین می باشد:
“سلیمان! من تو را برای فرستادن به جهنم به استانبول نفرستادم.”
پدر عالی شان با این تلگراف به حدیث گهر پیغمبر اکرمﷺ اشارت کردند که فرمودند: “دو نفر از سه قاضی اهل جهنم می باشد.” (سنن ترمذی)
سلیمان افندی نیز به پدر عالی قدر شان چنین جواب می دهند: “به هیچ وجه نیت اشغال پست قضاوت را نداشته بلکه مقصد و غایه ایشان در تمام علوم عصر سرامد شده به درجه کمال برسد.” چنان که از مدرسه سلیمانیه در بخش های تفسیر و حدیث کسب اجازت کرده و عنوان درس عام را از خود کرده لذا با پشت سر گذاشتن چهار سال تحصیل عنوان قاضی را نیز به دست آوردند. به این صورت در تمام علوم عقلی و نقلی عالی ترین درجه ها را کسب کردند.
سلیمان افندی به غیر از علوم اسلام، در علم ستاره شناسی نیز ید طولایی داشتند.
ایشان وقتی که در قسم عالی مدرسه دار الخلافة العالیة در صنف سه تحصیل می کردند نمرات درسی ایشان به ترتیب:
- تفسیر شریف – 10
- حدیث شریف – 10
- علم فقه – 9
- اصول فقه – 10
- خلافیات (حقوق اسلامی با مقایسه) – 10
- علم کلام – 10
- فلسفه – 10
- حقوق و قوانین – 9
- ادبیات عرب – 10
- مجموعا – 88
27 ماییس سال 1919 که از مدرسه سلیمانیه فارغ شدند در آخرین سال تحصیلی و نمبر هایی که اخذ کردند:
- تفسیر شریف – 10
- اصول حدیث و نقد رجال– 10
- حدیث شریف – 10
- طبقات قراء و مفسرین – 10
- رساله دکترا – 9+2/7
- مجموعا 9+9/14
دروسی که در مدرسة القضات خوانده می شد عبارتند از:
- حقوق رومی
- سند شرعی
- حقوق تجارت بری
- حقوق تجارت بحری
- حقوق دول