ӘБУ БӘКІР СЫДДЫҚ (р.а.)

Силсиленің бірінші алқасы Әбу Бәкір (р.а.) сахабаларның ең жоғары мәртебелісі. Пайғамбарымызнан (с.а.у) екі жыл кейін дүниеге келген. Әкесінің аты Қухафа (р.а.), анасының аты Селма бинт Сахр (р.анһа). Шежересі ата әрі ана жағынан Пайғамбарымызға (с.а.у.) – жетінші атасы – Мұррада қосылады. «Жәһилия» кезінде аты Абду Раббыл-Кағба болған, мұсылман болғанан кейін Пайғамбарымыз (с.а.у.) оған «Абдуллаһ» деген ат берді.

Әбу Бәкір (р.а.) еш қандай дәліл сұрамай мұсылман болғандығы және «Миғраж» оқиғасында күдіктенбей растағаны үшін «Сыддық» деген атқа ие болған.

Мұсылман болуы және адамдарды иманға жақыруы

Пайғамбарымыз (с.а.у.) адамдарды Ислам дініне дағуат еткенде Әбу Бәкір (р.а.) еш тайсалмай мұсылман болған. Мұсылман болған кезінде 38 жасда еді. Әбу Бәкір (р.а.) ерлер арасында Пайғамбарымызға (с.а.у.) алғаш иман келтірген. Мұсылман болғанан кейін адамдарды иманға шақырған. «Ашара Мубашшарадан» Талха (р.а.), Осман (р.а.), Зубейір бин Аууам (р.а.) сияқты көптеген сахабалар оның дағуаты мен мұсылман болған.

Ардақты Пайғамбарымыз (с.а.у.) мен кедей мұсылмандарға көп көмекескен. Пайғамбарымыз (с.а.у.): – Маған Әбу Бәкір мал-дүниесі мен берген көмекті, еш кімнен көрмедім – деген. Сол кезде Әбу Бәкір (р.а.) көзіне жас алып: – Жанымда, мал-дүниемде саған пида болсын Уа Алланың елшісі – деді. Мұсылман болған кезінде 40 мың дирһем байлығы болған, һижретға аттанған кезінде жанында 5 мың дирһем қалған еді. Мұсылман болғаны ұшін қысым көріп жатқан жеті құлды сатып алып босатқан еді. Биләл Хабаши (р.а.) мен Амыр бин Фүһәйра (р.а.) сол азад болған құлдардан болған.

Пайғамбарымызның (с.а.у.) «зікр хафи» үйретуы

Пайғамбарымыз (с.а.у.) мен бірге Сәуір үңірінде болған кезде мүшріктер үңірнің аузына дейін жақын келді, оларның аяқ дыбыстарын есітіліп тұрды. Әбу Бәкір (р.а.) өз басын ойлап емес, Пайғамбарымыз (с.а.у.) үшін қатты уайымдауға бастады.

Оның бұл ахуалын көрген Пайғамбарымыз (с.а.у.): – Қайғырма!- деп жупатты және уайымдауның қажеті жоқтығын айтатын. Бырақ Әбу Бәкір (р.а.) бұл қайғынан қалай арылуды білмегендіктен Пайғамбарымызның (с.а.у.) бұл әмрін орындауы қыйин болды. Сол кезде Пайғамбарымыз (с.а.у.): – Алла біз мен бірге – деп қайғыны кетіретін тәсілді үйретті. Яғни: – Алла Тағала біз мен бірге екендігін ойла. «Мурақаба» жаса. Себебі Алла мен бірге болғанын сезінген, «мурақаба» жасаған адамға қайғы келмейді, ол қайғы жойылады – деп ұқдыратын.

Әбу Бәкір (р.а.) ұңірде Пайғамбарымызнан (с.а.у.) «Алла мен бірге болуның» жолын сұрады. «Мұның жолы Алла Тағаланы зікр етуні жалғастыру» – деп, тізелеп отырып, көздері жапық күйде, Әбу Бәкірге (р.а.) Алла Тағаланың «зат есімін» зікір етуді, яғни жүрекмен «зікр хафи» орындауды үйретті.

Пайғамбарымыз (с.а.у.) «зікр хафины» сахабалар арасында, Әбу Бәкірге (р.а.) үйретіп, көңліндегі барлық мағрифетті, оның көңіліне аударды. Сол себептен Әбу Бәкір (р.а.) пайғамбарлық дәрежесіне жақын тұратын «сыддықия» дережесіне жеткен.

Әбу Бәкірнің (р.а.) алғашқы болуы

  • Ерлер арасында алғаш мұсылман болды.
  • Құран Кәрімнің аяттарын алғаш бір жерге жыйнап оған «Мусхаф» атын берді.
  • Ислам дінінде алғаш «Сыддық, Атиқ, Халифа» атақтарына ие болды.
  • «Бейт ұл-малны» алғаш рет ұйымдастырды.
  • Қажылықта алғаш «қажылық әмиріні» тағйындады.

Пайғамбарымызнан (с.а.у.) соң екінші болуы

  • Пайғамбарымыз (с.а.у.) адамдарды иманға шақырған кезде ерлер арасында алғаш мұсылман болу мен, иман келтіргендер арасында Пайғамбарымызнан (с.а.у.) соң екінші кезекте турады.
  • Әбу Бәкір (р.а.) адамдарды иманға шақырған, көптеген адамдар оның шақыруы мен мұсылман болған. Осылайша Исламға дағуат етуда екінші кезекте турады.
  • Пайғамбарымыз (с.а.у.) дүние салуы алдында оған имамдық уазыпасын жүктеген. Осылайша имамдақтада екінші болған.
  • Пайғамбарымыз (с.а.у.) жанына «һүжре сағадатға» жерленген екінші кісі болған.

Жерлеу үшіе рұқсат алынуы

Али (р.а.) былай риуаят етеді: – Әбу Бәкір (р.а.) қайтыс боларында мені жанына отқазды: – Уа Али, мен қайтыс болғанымда, Пайғамбарымызды (с.а.у.) жұғаныңдай меніде сен жу. Әдемі іс сулар мен кебіндеп пайғамбарымыз (с.а.у.) жерленген қасиетті бөлмеге алып барыңдар және рұқсат сұраңдар. Есік ашылатын болса, мені сол жерге қойыңдар. Егерде есік ашылмаса мұсылмандарның қабырстанына қойыңдар – деді. Әбу Бәкір (р.а.) қайтыс болғанан кейін оны жуып, кебіндеп, Пайғамбарымыз (с.а.у.) есігіне рұқсат сұрау үшін келдім: – Уа Алланың елшісі! Бұл кележатқан Әбу Бәкір жаныңа жерлену үшін рұқсат сұрайды – дедім. Қақпа ашыла салды. Сол кезде: – Досны, досына алып кел. Өйткені досы, досыны сағынды – деген дауыс есіттім.

Қайтыс болуы және қасиетті қабры

Пайғамбарымыз (с.а.у.) дүние салғанан соң Әбу Бәкір (р.а.) қатты қайғырып жүдеп кетті. Һижри 13 жылы (м.634) 23 Жәмази ұл-Әууәл айы, сейсенбі күні 63 жасында қайтыс болды. Халифа болған мерзімі; екі жыл үш ай он күн болған. Жаназа намазыны Омар (р.а.) Пайғамбарымыздың (с.а.у.) мешітінде оқыды. Әбу Бәкір (р.а.) түнде жерленген. Мейітті, баласы Абурахман, Омар, Осман, Талха (р.анһум) қабырға қойған. Мейіттің басы Пайғамбарымыздың желкесіне келетіндей етіп қойылған.